Trans vrouwen liggen de afgelopen jaren steeds meer onder vuur. Rechts-conservatieve groeperingen, complotdenkers en ultrachristelijke bewegingen wakkeren haat aan met desinformatie. Dit leidt tot uitsluiting en een verslechtering van de maatschappelijke positie van trans vrouwen.
Ook TERF’s (trans-exclusionary radical feminists) spelen hierin een belangrijke rol. Zij beweren op te komen voor vrouwenrechten, maar gebruiken dit als legitimatie om trans vrouwen uit te sluiten.
Laten we eerst het begrip ‘transgender’ duiden. Trans mensen ervaren een diepgeworteld gevoel van onbehagen bij het geslacht dat hen bij geboorte is toegewezen. De transgender gemeenschap kent een grote genderdiversiteit. Grofweg kan men onderscheid maken tussen:
- Trans mannen: mensen die zich identificeren als man, maar bij geboorte vrouwelijke lichaamskenmerken hebben gekregen.
- Trans vrouwen: mensen die zich identificeren als vrouw, maar bij geboorte mannelijke lichaamskenmerken hebben gekregen.
- Non-binaire en genderqueer (NBGQ) personen: mensen die zich niet eenduidig als man of vrouw identificeren.
Uit een CBS-onderzoek uit 2024 onder de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder blijkt dat 0,4% van de mensen zich identificeert als trans man, 0,3% als trans vrouw en 0,3% als NBGQ.
Trans mensen worden zo geboren
Biologen laten al langer zien dat transgender mensen een biologische variatie zijn. Hersenonderzoeker Dick Swaab onderzocht hersenen van overleden trans mensen en zag dat hersenstructuren van trans vrouwen sterk naar de vrouwelijke richting neigen, en andersom. Ook de veel veronderstelde stelling dat het XY-chromosoom maakt dat iemand een man is en het XX-chromosoom een vrouw, klopt niet altijd. Er bestaan nog andere variaties. Mensen met het syndroom van Swyer zien eruit als vrouwen en voelen zich ook zo, maar genetisch gezien lijken ze op mannen, met een X- en een Y-chromosoom. Onderzoek naar deze vrouwen toonde echter aan dat zij op hun Y-chromosoom een gen hebben met een afwijkende vorm, het SRY-gen, wat hun ontwikkeling tot man blokkeert. Er zijn nog tal van andere studies die aantonen dat trans mensen zo geboren zijn. Datzelfde geldt voor intersekse mensen, die een lichaam hebben met zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken. Dat zij niet altijd tonen wie ze zijn, ontstaat door maatschappelijke druk, waardoor vaak wordt gedacht dat trans mensen zelf een keuze maken om trans te zijn.
Discriminatie
Hoewel trans vrouwen dus slechts 0,3% van de Nederlandse bevolking uitmaken, zijn zij vaak het doelwit van haatcampagnes, en dit is na de coronapandemie exponentieel toegenomen. Onderzoek van De Groene Amsterdammer uit 2023 laat zien dat het aantal haatberichten over trans personen op sociale media tussen 2021 en 2023 vervijfvoudigd is. Daarnaast zag Transgender Nederland in 2023 een toename van 60% in meldingen van discriminatie tegen trans mensen.
Complottheorieën
Dat haatcampagnes en desinformatie zich vooral op trans vrouwen richten werd ook duidelijk tijdens het Kamerdebat in 2022 over de nieuwe transgenderwet. Deze wet, die uiteindelijk niet werd aangenomen, werd sterk beïnvloed door desinformatie en complottheorieën over trans vrouwen.
Zo wordt er beweerd dat trans vrouwen toegang proberen te krijgen tot vrouwentoiletten en kleedkamers om andere vrouwen te misbruiken, maar er is geen enkel bewijs voor deze bewering. Onderzoeken van Rutgers en het RIVM tonen aan dat seksueel geweld vooral door cisgender mannen (mannen van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht) wordt gepleegd en dat trans vrouwen juist vaker slachtoffer zijn.
Een andere veelvoorkomende misvatting is dat mannelijke sporters van geslacht zouden veranderen om te winnen in de vrouwencompetitie. Ook hier is geen bewijs voor; onderzoek laat juist zien dat trans vrouwen die een vrouwelijke hormoonhuishouding hebben, geen aanzienlijk krachtsvoordeel behouden. Onderzoek in opdracht van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) laat zelfs zien dat trans vrouwen eerder in het nadeel zijn. Een andere hardnekkige complottheorie is dat trans vrouwen vaker kindermisbruikers zouden zijn, maar ook hiervoor is geen enkel bewijs. Onderzoek toont juist aan dat kindermisbruik vooral in de familiaire sfeer plaatsvindt.
Dit alles zorgt ervoor dat trans vrouwen steeds meer in een kwetsbare positie komen met veel negatieve gevolgen.
Discriminatie op de arbeidsmarkt
Volgens het onderzoek Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) ervaren transgender personen vaker discriminatie op de arbeidsmarkt. Dit draagt bij aan hogere werkloosheidscijfers binnen deze groep. Hetzelfde SCP-onderzoek benadrukt dat transgender personen gemiddeld een lager inkomen hebben dan cisgender personen. Naast het feit dat vrouwen al minder verdienen dan mannen, wijst dit voor trans vrouwen op een nog grotere loonkloof.
Problemen in de zorg
Trans mensen ervaren in de reguliere zorg veel onbekendheid. Zie ook ons artikel over genderongelijkheid in de zorg. Daarnaast hebben trans mensen die nog in hun transitieproces zitten of er nog aan moeten beginnen te maken met enorm lange wachtlijsten. Tot zelfs zes jaar! Oorzaken hiervan zijn een groeiende vraag naar transzorg, een beperkt aanbod van zorg en onnodige procedures. De eerder genoemde transgenderwet had een deel van de lange wachttijden kunnen verminderen.
Om de positie van trans mensen te verbeteren, zijn er verschillende maatregelen nodig. Zoals verbetering van de zorg en bijvoorbeeld een betere representatie van trans mensen in media, politiek, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
Daarnaast is voorlichting belangrijk. Zowel op scholen als in het bedrijfsleven. Bedrijven kunnen bijdragen door actief inclusief beleid te voeren en het creëren van veilige werkplekken. We kunnen daar mee helpen.
Bekijk ons overzicht van de trainingen die we aanbieden voor het onderwijs en bedrijfsleven via deze link: https://bureaugelijkebehandeling.nl/educatie/
